Ülkemizde, geçtiğimiz yüzyılda 90'a yakın büyük deprem yaşadı. Yaşanan bu afetlerde binlerce can kaybı ve milyarlarca lira zarara uğrandı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı başta deprem olmak üzere afet tehlikelerine karşı 2012 yılında, “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Yasası”nı çıkardı. Yasanın hayata geçmesiyle birlikte Kentsel Dönüşüm adeta bir seferberlik haline geldi. Ve afet riski altındaki yapıların dönüştürülmesinde öncelikli hedef, can ve mal kayıplarını önlemek olarak belirlendi.

Kentsel dönüşüm aynı zamanda; hayat kalitesini arttırmış, enerji tasarrufuna ve çevreye duyarlı yerleşim alanları oluşturmuş ve yarın marka şehirleriyle ön plana çıkan bir Türkiye demektir.

Kentsel dönüşüm, kentteki sorunlu alanların belirlenip, sağlıklı ve de yaşanılabilir hale getirilmesi amacı ile yeniden yapma veya sağlıklı hale getirmek için uygulama yapılması anlamına geliyor. Kısaca kentsel dönüşüm kentin dokusunu bozan sorunların giderilmesi anlamına geliyor.

Bu şekilde de kaçak yapılaşmanın önüne geçilmesi, depreme dayanıklı olmayan, ekonomik ömrünü doldurmuş binaların yeniden yapılarak olası doğal afetler sonucu oluşacak zararların en aza indirilmesi, yani kısaca yaşanabilir şartlarda kentler oluşturmak amaçlanmaktadır.

Kentsel dönüşümün vatandaşların talebiyle gerçekleşeceği için devletin bu konuyla ilgili sağladığı bazı avantajlar vardır.

Bilindiği gibi yeni inşaatlarda tutarı fazla olan belediye harçları vardır. Kentsel dönüşümle birlikte bunların tamamından muafiyet söz konusu olacaktır.

Bunun dışında kat karşılığı sözleşme ve inşaat yapım sözleşmeleri noterden yapılmaktadır. Noter masraflarının tamamından muafiyet olacaktır. Bina bittikten sonra satışlarda tapu harçlarından muafiyet de kentsel dönüşüm kapsamında yer almaktadır.

Kentsel dönüşümün bir diğer avantajı da daire ve iş yeri satışındaki KDV oranı yüzde 1'dir. Mevcut KDV uygulamasında daire satışında dairenin m2 ve özelliklerine göre satıştaki KDV yüzde 8 ila yüzde 18 arasında değişmektedir. Ekonomik ömrünü tamamlamış, eski bir binaya Deprem Risk Raporu alarak Kentsel Dönüşüme kapsamına girdiğinde yeni dairelerin satışındaki KDV yüzde 1 olup daire başına yüzde 7 ila yüzde 17 arasında KDV avantajı sağlanmaktadır.

Devletin sağladığı muafiyetlerin yanında her şeyden önce eski ve depreme dayanaksız binanızı yenilemiş oluyorsunuz ve artık biliyorsunuz ki depreme karşı güvenli yapılarda yaşayabileceksiniz.

Riskli binaların tespiti, maliklerin tapu ve kimlik fotokopisi ile yapacakları müracaat üzerine, lisans verilen ve listesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının resmi internet sitesi ile www.kentseldonusum.gov.tr adresinde güncel olarak yayımlanan kurum veya kuruluşlarca yapılır.

Kanunda risk tespiti yaptırılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, Ülkemizde pek çok binanın; mühendislik hizmeti almadan yapıldığı, malzeme ve işçilik açısından teknik gerekliliklere uygun olmadığı, özellikle beton kalitesinin çok düşük olduğu ve deprem açısından risk taşıdığı belirlenmiştir. Bu yüzden, konutunda güven ve huzur içerisinde yaşamak isteyen, oturduğu binanın riskli olabileceğinden şüphelenen her vatandaşın risk tespiti yaptırması uygun olacaktır.

Kanun hükümlerinden faydalanılabilmesi için malikler tarafından bakanlıkça lisans verilen kurum veya kuruluşlara risk tespitinin yaptırılması şarttır.

Riskli binaların tespitini, tahliyesini ve yıktırılmasını engelleyenler hakkında Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.